Bryce en Daisy
17 juli 2014 is een dag die gegrift staat in het geheugen van vele Nederlanders. Op die dag vertrok de vlucht MH17 van Amsterdam naar Kuala Lumpur. Een vliegtuig gevuld met passagiers vol dromen en geluk, op weg naar een onvergetelijke reis. Een reis die zou eindigen in verlies en diepe rouw, toen de blauwe lucht plotseling werd overschaduwd door tragedie.
Tijdens de MH17-ramp kwamen alle 298 inzittenden om het leven. Onder hen de 23-jarige Bryce en de 20-jarige Daisy, de zoon en schoondochter van Silene. Silene: ‘Voor die fatale dag hadden wij een normaal en leuk leven. We waren onbezorgd en genoten van het gezinsleven. Natuurlijk hadden we ook wel onze dingetjes, maar ach…die heeft iedereen.’
‘Bryce en Daisy woonden beiden bij ons thuis, voor hen was het lang leve de lol allemaal. Beetje werken, beetje chillen, lekker buiten de deur ergens een hapje eten. Ze hadden genoeg leuke vrienden en genoten van het leven samen.’ De onbezorgdheid verdween bij Daisy, toen in april 2014 haar moeder kwam te overlijden. ‘Dat was heel heftig allemaal, vooral voor Daisy. Het ging haar niet in de koude kleren zitten. Het verlies van haar moeder was ook de reden dat ze op vakantie gingen, ze moesten er even tussenuit. ‘Ga maar’, zeiden wij tegen ze. ‘Wij betaalden hun tickets…’
17 juli 2014
Silene: ‘Die laatste momenten met Bryce en Daisy kan ik me nog heel goed herinneren. Mijn man bracht ze naar Schiphol. Omdat ik moest werken heb ik die ochtend afscheid van ze genomen. Ik ging naar hun kamer en nam daar afscheid. ‘Maak veel plezier, let goed op elkaar en laat je zorgen hier’, zei ik tegen ze…niet wetende dat dat de laatste keer zou zijn.’
Drie uur na vertrek, wordt MH17 neergehaald boven Oost-Oekraïne. Silene: ‘Ik zat op een BBQ van mijn werk. Mijn telefoon stond nog op stil en ik zat eigenlijk gewoon gezellig te kletsen met wat collega’s. opeens hoorde ik mijn naam en een collega zei dat hij mijn dochter aan de tel had. Vanaf dat moment wist ik het meteen: hier is iets goed mis. Er was of iets met de kinderen gebeurd, of er was iets met mijn man. In eerste instantie kreeg ik mijn dochter aan de telefoon, maar zij kon op dat moment niets uitspreken. Toen nam mijn man het gesprek over en vertelde hij het me. Ik moest gelijk naar huis komen.’
Chaos
De dagen na de MH17-ramp brak er complete chaos uit. Er verschenen verschrikkelijke beelden van de rampplek op tv en social media, hoe zouden de slachtoffers terugkeren naar Nederland en wie was hiervoor verantwoordelijk? Voor de nabestaanden een hele heftige tijd. Silene: ‘De eerste twee dagen was het echt chaos. Op Teletekst verscheen er een nummer van Buitenlandse Zaken, die hebben we gebeld maar we kwamen er niet doorheen. Na een tijdje konden we dan uiteindelijk onze gegevens doorgeven zodat we teruggebeld zouden kunnen worden, maar dat is nooit gebeurd. Op Schiphol was er een soort van familiecentrum opgezet. De eerste dag wilde ik daar helemaal niet heen, maar de tweede dag dacht ik: ik moet iets doen. We zijn toen met een groepje familie daar naartoe gegaan. Dan kom je daar binnen en staat er een bord met een pijl: Nabestaanden MH17. Dat kwam wel even binnen. Alles werd toen in één klap echt. We werden toen meegenomen naar een kamertje waar iemand van KLM ons te woord stond. We hebben toen de gegevens van onze kinderen moeten geven en moeten beschrijven hoe ze eruit zagen. Dat is iets wat je als ouder hoopt nooit te hoeven doen. Een ramp.’
Geïdentificeerd
Van de 298 slachtoffers zijn er uiteindelijk 296 geïdentificeerd, waaronder Bryce en Daisy. Silene: ‘Ze zijn geïdentificeerd aan de hand van een botfragment, lichaamsdeeltjes en lichaamsweefsel. In het begin hoor je dat er hele en complete lichamen aangetroffen zijn, maar je weet niet hoeveel. Iedere paar dagen hoorden we dat er weer een aantal lichamen gevonden werden, dan ga je rekenen en tellen. Het was een verschrikkelijke periode, iedere keer moet je je hoop en verwachtingen bijstellen. Je hoopt dat ze ook maar íéts vinden, dat ze geïdentificeerd worden. Uiteindelijk is dat bij Bryce gebeurd aan de hand van zijn linkervoet, maar eigenlijk was die niet eens meer identificeerbaar als voet. Toen was het wachten op de identificatie van Daisy.’
‘We zeiden vaak tegen elkaar: al vinden ze maar een vingerkootje, dan bestaat ze toch weer een soort van. We wilden dat ze samenbleven. Uiteindelijk hebben we gewacht tot na de laatste identificatie, dat was pas een jaar na de ramp. Na 14 maanden hebben we toen alsnog de crematie gedaan.’
Rechtszaak
Op 9 maart 2020 begon de rechtszaak met een serie voorbereidende bijeenkomsten. Op 25 november 2020 werd het voorbereidende proces afgerond en op 7 juni 2021 begon de inhoudelijke behandeling tegen de vier verdachten. In september en november van dat jaar kregen ruim honderd nabestaanden de gelegenheid om te spreken, daar was Silene er ook één van. Silene: ‘We zijn nagenoeg bij alle zittingsdagen geweest. We gingen daar altijd heen met een vast groepje nabestaanden. In het begin was het heel erg druk en kwamen er veel mensen op af, maar uiteindelijk bleef er maar een twintigtal mensen over die steeds terugkwamen. Onderling met de nabestaanden hebben we een hele goede band, we hebben zoveel steun aan elkaar. Dat is heel belangrijk voor ons geweest. We zijn zelfs hele goede vrienden geworden en hebben nog bijna dagelijks contact.’
10 jaar verder
Inmiddels is de tragische MH17-ramp alweer 10 jaar geleden. De rechtszaak is voorbij, en het verdriet is nog steeds voelbaar. Tijd heelt alle wonden, althans dat zeggen ze. Want hoe ga je als nabestaanden om met zo’n immens verlies? Silene: ‘Het verdriet is verweven met ons leven en zal pas over zijn als we onze ogen sluiten. De afgelopen 10 jaar zijn heel snel gegaan. Na de ramp hebben we ook een hele andere tijdsbeleving gekregen. We genieten met meer 100% van het leven, dat is een stuk minder. We lachen wel, we doen leuke dingen en we genieten van de (klein)kinderen, familie en vrienden, maar je draagt altijd iets met je mee. Ik zeg altijd: er zit een gat in je hart. Je mist iets wat door niets en niemand kan worden opgevuld. Een paar dagen geleden was het toevallig de verjaardag van onze dochter, maar ook die van Daisy. Zij vierden dat de laatste jaren altijd samen. Nu is dat een hele rare dag geworden. Aan de ene kant wordt je dochter weer een jaar ouder, waar je enorm blij om bent en aan de andere kant zou Daisy 30 zijn geworden. Dat doet heel veel pijn.’
Herdenken
Silene: ‘Ieder jaar gaan we naar de herdenking toe. Omdat het dit jaar 10 jaar geleden is zal het dit keer iets groter aangepakt worden. Ik vind het heel belangrijk dat de namen tijdens de herdenking genoemd worden, zelf doe ik dat ook ieder jaar. Ook de minuut stilte vind ik enorm belangrijk. We gaan daar als familie naartoe, met nog wat vrienden mee. Iedereen die niet naar de herdenking gaat komt later bij ons thuis. Zo komen de vrienden van onze kinderen ook nog steeds ieder jaar. Dan koken we samen Indisch, en zijn blij dat we dan samen zijn.’
Silene en haar man praten veel over Bryce en Daisy. Ze koesteren hun herinneringen en blijven hun namen met liefde uitspreken, als een manier om hun aanwezigheid te blijven voelen. Silene: ‘Ze komen altijd ter sprake en het huis hangt nog vol met foto’s van hen. Bij speciale gelegenheden of verjaardagen branden we kaarsjes voor hen en zetten we bakjes eten bij hun foto neer. Op de verjaardag van Bryce barbecueën we altijd en dan komen zijn vrienden ook langs. Buiten alles om blijf je gewoon een hele dag aan ze denken. Zolang we nog over ze praten zijn ze nog bij ons.’
